RSV, het Respiratoir Syncytieel Virus, is een uiterst besmettelijk virus dat zich vooral verspreidt tijdens de wintermaanden. Dit virus tast de luchtwegen aan en is één van de belangrijkste oorzaken van luchtweginfecties bij jonge kinderen. De meeste mensen herstellen na enkele dagen, maar bij baby’s, zuigelingen, ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem kan een RSV-infectie leiden tot ernstige complicaties zoals bronchitis of een longontsteking.
Hoe herken je RSV?
De symptomen bij RSV treden doorgaans 2 tot 8 dagen na blootstelling aan het virus op. Ze lijken aanvankelijk op de typische klachten bij een verkoudheid, zoals:
- loopneus: dit is vaak het eerste teken van een RSV-infectie;
- verminderde eetlust;
- aanhoudend hoesten;
- keelpijn;
- lichte koorts.
Bij jonge kinderen en kwetsbare personen kan de toestand echter verslechteren, met ernstige ademhalingsproblemen tot gevolg: piepende ademhaling, snelle ademhaling of zelfs ademnood. Wanneer deze symptomen optreden, is het belangrijk om meteen medisch advies in te winnen.
Hoe behandel je RSV?
Er is geen behandeling tegen RSV. Je kan enkel de klachten verlichten met medicatie.
- Koortswerende middelen: zoals paracetamol om de koorts te verlichten en de zieke zich comfortabeler te laten voelen.
- Neussprays: om de neus vrij te maken en de ademhaling te vergemakkelijken.
- Vochtinname: is erg belangrijk, vooral bij jonge kinderen. Bij uitdroging of als het kind niet meer goed kan drinken, kan ziekenhuisopname nodig zijn voor extra ondersteuning.
Bij ernstige gevallen, vooral als er ademhalingsproblemen ontstaan, kan een opname in het ziekenhuis nodig zijn voor zuurstoftherapie of het toedienen van vocht via een infuus.
Wie loopt extra risico?
Hoewel RSV over het algemeen een mild ziekteverloop kent, zijn bepaalde groepen gevoeliger voor ernstige complicaties. Vooral zuigelingen jonger dan 6 maanden en te vroeg geboren kinderen vormen een risicogroep. Ook kinderen met chronische longziekten en kinderen met aangeboren hartafwijkingen hebben een verhoogd risico op ernstige luchtwegproblemen.
Daarnaast zijn ook ouderen, (vooral) met onderliggende aandoeningen zoals COPD of hartfalen, en mensen met een verzwakt immuunsysteem (bijvoorbeeld door chemotherapie of chronische ziekten) extra kwetsbaar voor ernstige RSV-complicaties, zoals een longontsteking. Ben je ouder dan 60 en heb je minstens één van deze risicofactoren? Bespreek dan met je arts of een RSV- vaccinatie voor jou nuttig is.
Hoe kan je je beschermen?
RSV wordt vooral overgedragen via druppeltjes in de lucht bij hoesten, niezen of praten, maar je kan ook besmet worden door contact met besmette omgevingsoppervlakken of door nauw contact met een besmet persoon. Gelukkig zijn er verschillende manieren om jezelf en je kind te beschermen:
- Goede handhygiëne. Regelmatig je handen wassen met water en zeep helpt de verspreiding van het virus te voorkomen.
- Vermijd contact met zieke personen. Vooral jonge kinderen en baby’s moeten zo veel mogelijk contact vermijden met mensen die symptomen van een verkoudheid vertonen.
- Houd je omgeving schoon. Maak oppervlakken en objecten die veel worden aangeraakt (speelgoed, deurklinken, tafelbladen…) regelmatig schoon, zodat het virus er niet op kan overleven.
- Vermijd drukke ruimtes. Probeer tijdens het RSV-seizoen plaatsen met veel mensen te vermijden, vooral met jonge kinderen.
Preventie is mogelijk... en doeltreffend!
Sinds vorig jaar kunnen zuigelingen preventief beschermd worden tegen RSV-infecties dankzij een eenmalige injectie met monoklonale antilichamen (Beyfortus®). De eerste resultaten van deze immunisatie tegen RSV zijn bijzonder bemoedigend: het aantal jonge kinderen dat tijdens de RSV-piek vorig jaar in het ziekenhuis werd opgenomen, daalde met 35%.
Preventie kan zelfs ook al vóór de geboorte van het kind, door een vaccin (Abrysvo®) toe te dienen aan de zwangere vrouw.
Concreet
- Als je kindje geboren is tussen 19 februari en september 2025, wordt aanbevolen om tussen 1 september en 31 oktober een injectie met monoklonale antilichamen (Beyfortus®) toe te dienen. Deze injectie vermindert het risico op ziekenhuisopname door RSV bij kinderen jonger dan zes maanden met 80%. Ze biedt onmiddellijke bescherming gedurende 5 tot 6 maanden, en dekt zo het volledige RSV-seizoen.
- Als je baby geboren zal worden tussen 1 september 2025 en 31 januari 2026, dan zijn beide preventieve maatregelen mogelijk. Er moet een keuze worden gemaakt tussen: Vaccinatie van de zwangere vrouw (Abrysvo®) en toediening van monoklonale antilichamen (Beyfortus®) aan de pasgeborene, bij voorkeur. Vaccinatie is aanbevolen tussen week 28 en 36 van de zwangerschap, waarbij de moeder antistoffen aanmaakt die via de placenta aan de baby worden doorgegeven. Dit beschermt de baby tegen ernstige RSV-infecties tot de leeftijd van 5 à 6 maanden.
- Als je baby geboren zal worden tussen 1 februari 2026 en het einde van het RSV-seizoen 2025-2026, dan is het aanbevolen om monoklonale antilichamen (Beyfortus®) toe te dienen tijdens de zwangerschap.
Hoeveel kost het?
De injectie met monoklonale antilichamen (Beyfortus®) wordt bijna volledig terugbetaald voor:
- Baby’s geboren tussen 19 februari en eind september 2025, op voorwaarde dat ze de injectie ten laatste in oktober krijgen
- Baby’s die geboren worden tussen 1 oktober 2025 en het einde van het RSV-seizoen (februari/maart 2026), als ze de injectie krijgen tijdens de officiële RSV-epidemieperiode.
Dankzij deze terugbetaling betalen ouders slechts 12 euro in plaats van 777 euro.
Ook het vaccin voor zwangere vrouwen wordt terugbetaald. Je betaalt slechts 12 euro in plaats van 185 euro.
Let op: baby’s van wie de moeder gevaccineerd werd tijdens de zwangerschap komen niet in aanmerking voor terugbetaling van de injectie met monoklonale antilichamen.
Voor de 60-plussers
In ons land zijn sinds vorig jaar ook twee vaccins (Abrysvo® en Arexvy®) beschikbaar die het risico op een ernstige RSV-infectie verlagen. Beide vaccins zijn goedgekeurd om mensen van 60 jaar en ouder preventief te beschermen. De aanbevolen dosis is 1 vaccinatie tijdens september of oktober.
Een terugbetaling door het RIZIV wordt onder voorwaarden toegekend.
Als je niet aan deze voorwaarden voldoet, kost Abrysvo® 185 euro en Arexvy® 206 euro.
Jouw apotheker helpt je verder
Bij je apotheek kan je terecht voor advies over het herkennen van RSV, het gebruik van medicatie om de symptomen te verlichten en het verkrijgen van informatie over preventieve behandelingen zoals vaccinatie en immunisatie met antilichamen.
Heb je vragen over het gebruik van neussprays, het veilig toedienen van geneesmiddelen aan je kind of wil je weten welke producten geschikt zijn? Jouw apotheker staat altijd klaar om je te adviseren.
Meer info?
Meer informatie over RSV en de preventie van RSV-infecties vind je op de website van de Vlaamse overheid laatjevaccineren.be.